Oprichtening Ned. Protestantenbond 1870

In 1870 werd de Nederlandsche Protestanten Bond opgericht. De oprichters wilden hiermee bereiken dat vrijzinnigheid een erkende stroming werd binnen de Nederlandse Hervormde Kerk, waarbij de Bijbel niet werd gezien als het Woord Gods in letterlijke zin, maar veel meer als een document dat getuigt van de liefde van God. Ook probeerde men de moderne wetenschappelijke inzichten en de rationaliteit in verbinding te brengen met het geloof. Deze wijze van denken vond weerklank in een groot deel van de Hervormde Kerk van Den Helder, zodat in 1875 een lokale afdeling van de NPB werd opgericht in lokaal Musis Sacrum (HC 23-12-1875). De NPB was een reactie door de aanhangers van het vrijzinnig protestantisme op de Confessionele Vereniging, die in 1864 was ontstaan. In Den Helder kwam deze vereniging bijeen in de Palmstraat.

De predikanten van de Nieuwe Kerk en de Westerkerk voelden zich min of meer verwant met deze vrijzinnige stroming. Toch was er blijkbaar ook de nodige voorzichtigheid, want de eerste spreker tijdens de oprichtingsvergadering was de doopsgezinde predikant Joh. Dyserinck en dat is wel opvallend. Nu was Dyserinck geen onbekende. Hij hield vaker lezingen en volksvoordrachten voor het Nut van het ’t Algemeen en hij was voorzitter van de Vereeniging Volksonderwijs. Als er al enige schroom was bij de hervormde predikanten, dan verdween die snel want al spoedig werd dominee Vrendenberg benoemd tot voorzitter en hoofdonderwijzer J.F. Berk secretaris. De vraag is interessant welke rol de NPB heeft gespeeld binnen de kerkgemeenschap van Den Helder, maar hierover ontbreekt informatie.