Het Lichtbaken

Het baptisme ontstond in 1609 in Amsterdam toen vijftig Engelse geloofsvluchtelingen op hun persoonlijke geloof werden gedoopt. Ze waren ontevreden over de Anglicaanse staatskerk, die volgens hen te veel rooms-katholieke trekken had behouden. Hun vlucht naar Nederland volgde op het vormen van een onafhankelijke gemeente in Engeland, wat daar verboden was. In Amsterdam kwamen ze in aanraking met doopsgezinden, van wie ze het principe van de geloofsdoop overnamen. Onder leiding van John Smyth werden alle leden gedoopt, wat als het begin van het baptisme wordt gezien. De nadruk lag op een gemeente van vrijwillige gelovigen die een verbond sloten met God en elkaar, zonder hiërarchische kerkstructuur. Elke gemeente was autonoom en kende geen macht van bisschoppen of een landelijke kerkorganisatie. Deze congregationalistische structuur is tot vandaag kenmerkend. De baptisten stonden vanaf het begin voor geloofsvrijheid en scheiding van kerk en staat. Pas in 1611/1612 werd in Londen de eerste gemeente gesticht die zich daadwerkelijk ‘baptist’ noemde. In Nederland ontstond de eerste baptistengemeente in 1845, toen de hervormde predikant J.E. Feisser na zijn afzetting werd gedoopt in Gasselternijveen. Hij verzette zich tegen het vormenchristendom en de kinderdoop in de Hervormde Kerk en verlangde naar een geloofsgemeenschap van wedergeboren gelovigen. Net als in 1609 was dit een stap naar een ‘ware’ gemeente, gebaseerd op persoonlijke overtuiging, bekering en geloofsdoop. Het baptisme groeide wereldwijd mede door zijn sterke zendingsdrang en bleef verbonden met geestelijke vernieuwing, zoals tijdens de Great Awakening in de VS. Wat begon als een kleine groep Engelse vluchtelingen, groeide uit tot een wereldwijde gemeenschap van miljoenen baptisten.

​​​